Cá nhà táng – Loài cá bí ẩn chốn đại dương

Từ lâu thì cá nhà táng đã trở thành mối quan tâm đặc biệt đối với những ai yêu thích hải dương học. Với người bình thường thì loài vật khổng lồ này chắc chắn cũng không còn xa lại gì dù chúng ta chỉ có dịp quan sát chúng qua sách báo và tivi. Thế nhưng ngoài kích cỡ thuộc hàng lớn nhất thì cá nhà táng còn sở hữu thêm rất nhiều cái nhất nữa mà chưa chắc bạn đã biết được.

Cá nhà táng có đặc điểm gì?

Cá nhà táng có tên khoa học là Physeter macrocephalus, là loài động vật có vú sinh sống trong môi trường biển sâu. Đây được xem là loài động vật ăn thịt lớn nhất thế giới (trung bình thì một con cá nhà táng có thể nặng đến 45 tấn và sở hữu những chiếc rằng dài 17cm). Theo ước tính thì cá nhà táng đực trưởng thành có thể phát triển chiều dài tới 67 ft (20,5m), riêng phần đầu có thể dài khoảng 1/3 thân mình. Cá nhà táng phân bổ khắp các đại dương, thức ăn chủ yếu của chúng là mực (cá mực khổng lồ, mực Nam Cực và một số loài cá khác).

Cá nhà táng sở hữu hình dáng cơ thể khá đặc biệt, rất khó nhầm lẫn với các loài cá khác. Cụ thể thì đầu chúng có dạng khối, chiếm khoảng ¼ cho tới 1/3 chiều dài cả cơ thể. Lỗ thở của chúng có hình chữ S, nằm hơi chếch về bên trái gần với đầu. Loài cá này không có vây lưng, thay vào đó là một vài lằn gợn nhỏ. Trong số đó có một lằn to nhất thường được gọi là “bướu”. Chiếc bướu này lại tương đối giống với vây lưng của một số loài và những con cá voi nhỏ hơn nên thường bị nhầm lẫn. Phần hàm dưới của cá nhà táng có tiết diện khá hẹp và được đỡ từ bên trên. Mỗi bên của hàm dưới có từ 18 tới 26 răng, những chiếc răng này khớp vào các lỗ nằm ở hàm trên, nơi vốn không có răng. Theo các nhà khoa học thì những chiếc răng này không có ích lắm cho việc săn mồi. Người ta thậm chí còn phát hiện khá nhiều xác mực nguyên vẹn trong dạ dày của cá.

Bí ẩn sáp cá nhà táng

Trên vùng đầu của cá nhà táng có một lượng lớn chất sáp cá nhà táng. Nhiều người tin rằng chất sáp này chính là tinh trùng cá voi. Thế nhưng trên trên thực tế thì vai trò của chất sáp này vẫn còn là câu hỏi không nhỏ dành cho các nhà sinh vật học. Có giá thiết cho rằng chất sáp này sẽ đông cứng lại khi nhiệt độ xuống thấp, giúp cá thay đổi sức nổi và lặn sâu và ngoi lên mặt nước nhanh chóng.

Những cái nhất của cá nhà táng

• Là loài vật có răng lớn nhất: Cá nhà táng thuộc bộ cá voi và phân bộ cá voi có răng. Những con cá nhà táng đực trưởng thành có thể phát triển chiều dài tới 20m. Thường thì một cá nhà táng đực sẽ dài khoảng 18m và nặng 54 tấn. Trong khi đó thì cá cái thường dài 12m và nặng 17 tấn.
• Có bộ não lớn nhất: Một con cá đực có phần đầu chiếm khoảng 1/3 chiều dài cơ thể. Phần đầu này giúp cá chứa được bộ não được ghi nhận là lớn nhất trên hành tinh (tính cả các sinh vật đã tuyệt chủng). Bộ não của cá có thể nặng tới 8kg, gấp 5 lần não người bình thường. Tuy vậy thì trí thông minh của cá nhà táng không cao, thua kém khá nhiều so với cá heo và một số loại cá voi khác.

• Là động vật có vú lặn sâu nhất thế giới: Thức ăn chủ yếu của cá nhà táng chính là mực. Để bắt được những con mồi ngon lành này thì cá nhà táng có thể lặn sâu xuống mặt biển đến 3km trước khi ngoi trở lại lên mặt nước. Sở dĩ chúng có thể lặn sâu đến vậy là nhờ vào cơ địa đặc biệt. Cấu tạo cơ thể của cá nhà táng thích nghi rất tốt với sự biến thiên áp suất nước, đồng thời thì lồng ngực linh hoạt còn giúp cá tiết kiệm được khí oxy và hạn chế hấp thụ lượng khí nitơ đáng kể. Bên cạnh đó thì máu cá có chứa lượng hồng cầu cao, giúp cá mang thêm rất nhiều dưỡng khí. Chính những yếu tố này đã cho cá nhà táng khả năng nhịn thở lên đến 90 phút. Tuy nhiên thì thì loài vật này chủ yếu chỉ lặn khoảng 400m trong 35 phút. Giữa các đợt lặn sâu thì cá cũng cần từ 8 đến 10 phút để hít thở.

• Là loài vật tạo tiếng động lớn nhất: Do thường phải săn mồi ở các vùng nước sâu, thính giác của cá nhà táng phát triển rất mạnh để chúng có thể định vị con mồi của mình. Dựa vào âm thanh phát ra và tiếng dội lại, cá nhà táng có thể xác định vật cản nằm trong lòng biển tối hoặc xác định các con mồi dịch chuyển.
• Tiêu thụ lượng thức ăn lớn nhất: Để có thể đạt tới trọng lượng 50 tấn thì một chú cá nhà táng phải tiêu thụ lượng thức ăn bằng 3%  trọng lượng của nó mỗi ngày. Theo đó thì khối thực phẩm mà cá cần cho một năm cũng lên tới 500 tấn.
• Dạ dày cá chứa Long diên hương: Hệ tiêu hóa của cá nhà táng có thể sản sinh ra Long diên hương, chất rất quan trọng bậc nhất trong ngành công nghiệp hương thơm. Long diên hương sở hữu hương thơm đặc biệt, pha trộn cả mùi của biển cả, đất và động vật. Chính vì vậy mà giá trị của chúng khá lớn.

=> Nghe liên khúc thiếu nhi do Don Nguyễn thể hiện tại đây

Là mục tiêu săn bắt ngoài đại dương

Cá nhà táng là đối tượng săn bắt yêu thích vào thời kỳ nghề săn cá voi trở nên cực thịnh (vào thế kỷ 18 và 19). Cá nhà táng bị săn bắt để lấy dầu và Long diên hương để chế biến nước hoa. Hiện nay, tuy số lượng cá đã giảm đi đáng kể nhưng những quần thể cá nhà táng vẫn còn hiện diện với số lượng lớn, tiếp tục trở thành những sinh vật khổng lồ tạo ra niềm hứng thú cho những người đam mê biển cả.

Chúng ta vừa được tìm hiểu một số nét tiêu biểu về đặc điểm và tập tính của cá nhà táng, loài cá nhiều lần xuất hiện trong phim ảnh và văn chương. Mong rằng những kiến thức vừa rồi đã giúp bạn hiểu hơn về loài cá ăn thịt lớn nhất từng tồn tại trên đời.

=> Những bài hát về mẹ cha cảm động

=> Những điều bạn chưa biết về Leonardo Di Caprio

=> Các tướng trong liên quân và những điều có thể bạn chưa biết